Yeni nesil makine uygunluk değerlendirmede kullanılan önemli ve trend standartlardan ikisini siz değerli okuyucularımızla paylaşmak isterim.
ISO 13849-1:2015- Güvenlik ile İlgili Parçaların Elektrikli Kontrol Sistemleri- Parça 1: Genel İlkeler için Tasarım ve Validasyon: Bu standart, elektrikli kontrol sistemlerindeki güvenlikle ilgili parçaların tasarımı, validasyonu ve performans seviyeleri gibi konuları kapsar. Risk analizi ve risk azaltma için bir yöntem sunar.
EN ISO 13855, “Güvenlikte Makineleme-Makinelere İlişkin Optik Yayınlar- Optik Hareket Algılama Sistemleri İçin Konumlandırma İlkeleri” başlığını taşıyan bir Avrupa standardıdır. Bu standart, makine güvenliği açısından optik hareket algılama sistemlerinin konumlandırılmasını ve kullanımını belirler.
Bunlar, makinelerde önemli olan standartlardan sadece ikisidir. Elbette, sektöre ve kullanılan özel ekipman ve uygulamalar göre makinelerde uyumlaştırılmış standartlar mevcut. Yeni nesil makine uygunluk değerlendirmede önemli rol oynayan EN 13849-1 ve EN 13855 standartlarını ele alalım ve detaylandıralım.
1-) EN 13849-1, Avrupa’da makinelerin güvenlik gereksinimlerini belirleyen bir standarttır. Bu standart, “Güvenlikle İlgili Parçaların Elektrikli Kontrol Sistemleri- Parça 1: Genel İlkeler için Tasarım ve Validasyon” başlığını taşır ve makine kontrol sistemlerinin güvenlik gereksinimlerini tanımlar.
EN 13849-1 standartı, makinelerdeki elektrikli kontrol sistemlerinin risk değerlendirmesi, tasarımı, uygulaması ve validasyonuyla ilgilenir. Ayrıca, makinelerdeki güvenlik fonksiyonlarının performans seviyelerini belirlemek için bir yöntem sağlar.
Bu standart, makinelerin elektrikli kontrol sistemlerindeki güvenlikle ilgili parçaları (örneğin sensörler, anahtarlar, röleler, PLC’ler) değerlendirir ve performans seviyelerine (Performance Level- PL) göre sınıflandırır. Performans seviyeleri, bir güvenlik fonksiyonunun riski azaltmadaki etkinliğini ve güvenirliğini temsil eder. Performans seviyeleri, PL a, PL b, PL c, PL d ve PL e olarak beş seviyede ifade edilir, PL e en yüksek performans seviyesini temsil eder.
EN 13849-1 standartı aşağıdaki ana unsurları içerir:
Risk değerlendirmesi: Makinenin kullanımı sırasında oluşabilecek potansiyel tehlikelerin belirlenmesi ve risklerin değerlendirilmesi. Güvenlik gereksinimlerinin belirlenmesi: Makinenin güvenlik gereksinimleri, tasarım hedefleri ve performans seviyeleri belirlenir.
Tasarım
Güvenlikle ilgili parçaların ve kontrol sistemlerinin tasarımı, riski azaltacak önlemlerin entegrasyonu ve güvenlik fonksiyonlarının performans seviyelerine uygun olarak gerçekleştirilmesi.
Validasyon
Tasarlanan güvenlik sistemlerinin doğrulanması ve test edilmesi. Bu, performans seviyelerinin belirlenmesini, sistem hatalarının tespitini ve gerekli düzeltici önlemlerin alınmasını içerir.
EN 13849-1, makinelerin güvenli bir şekilde tasarlanmasını ve üretilmesini sağlamak için Avrupa’da kullanılan önemli bir standarttır. Bu standart, makinelerin kullanımı sırasında çalışanların ve çevrenin güvenliğini sağlamak amacıyla risk değerlendirmesi, tasarım, validasyon ve doğrulama süreçlerini kapsar.
2-) EN ISO 13855, “Güvenlikte Makineleme- Makinelere İlişkin Optik Yayınlar- Optik Hareket Algılama Sistemleri İçin Konumlandırma İlkeleri” başlığını taşıyan bir Avrupa standardıdır. Bu standart, makine güvenliği açısından optik hareket algılama sistemlerinin konumlandırılmasını ve kullanımını belirler.
EN ISO 13855, makine güvenliği açısından optik hareket algılama sistemlerinin doğru bir şekilde yerleştirilmesini sağlamak için rehberlik sağlar. Bu standart, makinelerin tehlikeli bölgelerinde çalışanların güvenliğini artırmak ve kazaların önlenmesine yardımcı olmak amacıyla kullanılır.
EN ISO 13855, makinelere entegre edilen optik hareket algılama sistemlerinin çalışmasını ve konumlandırılmasını düzenlerken, operatörlerin ve diğer çalışanların güvenliğini sağlamayı hedefler. Bu standardın amacı, makinenin hareketli kısımlarının algılanma alanına giren bir kişinin hareketini algılamak ve tehlikeli bir durumda makineyi güvenli bir şekilde durdurmaktır.
EN ISO 13855, optik hareket algılama sistemlerinin yerleştirilmesi için aşağıdaki ilkeleri belirler:
Algılama Zamanı
Algılama sistemlerinin, tehlikeli bir durumu tespit etme ve tepki verme süresi dikkate alınmalıdır. Bu, algılama sisteminin yerleştirildiği konum, sensör tepki süresi ve müdahale süresi gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir.
Algılama Mesafesi
Algılama sistemleri, tehlikeli bölgeye giren bir kişiyi algılamak için uygun bir mesafede yerleştirilmelidir. Algılama mesafesi, sensörün teknik özellikleri ve potansiyel tehlikelerin niteliği göz önünde bulundurularak belirlenir.
Algılama Alanı
Algılama sistemlerinin, tehlikeli bölgelerin tamamını kapsayacak şekilde yerleştirilmesi önemlidir. Algılama alanı, sensörün algılama kapasitesi, sensörler arasındaki boşluklar ve kapsama alanının genişliği gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir.
Makine Uygunluk Değerlendirme faaliyetlerimizle ilgili detaylı bilgi için info@szutest.com.tr adresinden teknik uzmanlarımızla hemen iletişime geçin!
Makine Birim Yöneticisi
İbrahim Aydeniz