29May9 Ağustos 2019

Türkiye’de Enerji Verimliliği:

Büyüyen ve gelişen ülkemizde, enerjiye olan ihtiyaç diğer birçok ülkeye göre daha fazla artış göstermektedir Türkiye ihtiyacı olan birincil enerjinin yaklaşık 4’te 3’ünü ithal etmektedir ve bu durum katma değerli ürün üretmekte ve geliştirmekte zorlanan ülkemiz için oldukça ağır bir girdi maliyetini oluşturmaktadır ve sürdürülebilir olmaktan gittikçe uzaklaşılmaktadır. 2009 yılında Türkiye’nin dış ticaret açığının %41’inin enerji ihtiyacından kaynaklandığı açıklanmıştı. Bunun nedeni ise elektrik üretiminin doğalgaz ile sağlanması ve bunun yanında 81 ilin neredeyse tamamında ısınmak için doğalgazın kullanılmasıdır. Durum böyle olunca hem ekonomik açıdan dışa bağlılık söz konusu olmakta hem de daha fazla tüketim yapıldığı için doğa ve insan hayatı büyük anlamda risk altına girmektedir. Türkiye’de enerji verimliliği ile ilgili çıkartılan yasanın temel amacı enerji israfının önüne geçmek, atık ısı geri kazanım potansiyelini değerlendirmek ile yenilenebilir ve temiz enerji kaynağı kullanımını teşvik etmektir. Bu yolla ülkemizin enerji yoğunluğu azalacak ve maliyeti düşecektir. Türkiye’de enerji ile ilgili yapılan bir araştırmada, enerji tüketimi sektörlere göre incelendiğinde oranın sanayide %39 binalarda ise %30 olduğu görülmüştür ve bu rakam insan hayatını olumsuz yönde etkilemeye ve aynı zamanda enerji açığının ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Enerji yoğunluğumuz, yani üretilen birim ekonomik değer için tüketilen enerji miktarı OECD ülkelerinin 2, A B ülkelerinin 2.5, Japonya’n›n 4, dünya ortalamasının 1.3 katıdır. Aldığımız her mal ve hizmet karşılığında diğer ülkelere göre kat kat fazla ödeme yapıyoruz.

Yasal Düzenlemeler:

Belirlenen hedeflere ulaşılması amacı ile kapsamlı yasal düzenlemeler yapılmış olup, kurum ve kuruluşlara bazı yükümlülükler getirilmiştir.

5627  sayılı  Enerji  Verimliliği  Kanunu’na  bağlı  olarak  düzenlenen  Enerji  Kaynaklarının  ve  Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik’e göre toplam inşaat alanı 20.000 m2  ve üzeri olan ticaret ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren özel sektör binalarında 4 yılda bir Enerji Etüdü yapılması zorunlu olup aykırılığın tespiti halinde öngörülen para cezaları yine aynı kanunda belirtilmiştir.   Ayrıca toplam inşaat alanı 20000 m2 veya enerji tüketimi 500 TEP/yıl olan özel sektöre ait ticaret ve hizmet binalarında  Enerji Yöneticisi görevlendirilmesi zorunluluğu da getirilmiştir. Anılan bu yasal zorunluluklar kamuya ait binalar için de geçerli olup inşaat alanı 10000 m2 veya enerji tüketimi 250 TEP/yıl olan kamuya ait binalarda Enerji Yöneticisi görevlendirmesi ile 10 yılda bir enerji etüdü yapılması zorunluluğu getirilmiştir.

Aynı kanun ile binalarda (kamu ve özel sektör) Enerji Kimlik Belgesi (EKB) düzenlenmesi zorunluluğu getirilmiş olup buna ilişkin düzenleme  Resmi  Gazetenin  05.12.2008  tarih  ve  27075  no’lu  sayısında  yayınlanan  ‘Binalarda  Enerji Performansı Yönetmeliği’  ile yapılmıştır.  Daha sonra bu yönetmelikte yapılan ve Resmi Gazetenin 28 Nisan 2017  tarihli  ve  30051  sayısında  yayınlanan  değişiklik  öngören  yönetmeliğe  göre  alım,  satım  ve  kiralama işlemlerinde Enerji Kimlik Belgesi (EKB) bulunması zorunluluğu 01.01.2020 tarihine kadar uzatılmıştır.

Szutest Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’nce yukarıda sayılan faaliyetleri yürütmenin yanısıra enerji verimliliği alanında danışmanlık yapmak üzere yetkilendirilmiş bir Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) şirketidir.

Enerji Etüdü Nedir?

Enerji Etüdü, enerjinin mümkün olduğunca verimli kullanılmasını sağlamak için bir enerji sisteminin sistematik olarak incelenmesidir.

Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik’te etüd; “Enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik imkanların ortaya çıkarılması için yapılan ve bilgi toplama, ölçüm, değerlendirme ve raporlama aşamalarından oluşan; enerji tasarruf potansiyellerini ve bu potansiyellerin geri kazanılmasına yönelik önlemleri ölçüm, hesap ve piyasa araştırmaları ile belirleyen ve Genel Müdürlük tarafından tebliğ olarak yayımlanan usul ve esaslara uygun şekilde yapılan çalışmalar.” olarak tanımlanmış olup, Sanayi sektöründe ve Binalarda olmak üzere iki kategoriye ayrılmıştır. Enerji etütleri, enerji tasarrufu, enerji maliyetlerini düşürme ve daha yüksek performansa yol açacak operasyonel ve ekipman iyileştirmelerini ortaya çıkarmak için oldukça güçlü araçlardır.

Enerji etüdü neden yapılır?

Enerji etüdü

  • Enerji tasarruf potansiyellerini,
  • Enerji atıklarını,
  • ve Sera gazı emisyonlarını belirlemek,
  • bunlarla ilgili geri kazandırıcı veya önleyici tedbirleri teknik ve ekonomik boyutları ile ortaya koymak amacıyla yapılır.

Enerji etütleri kapsamında yıllık bazda ele alınıp değerlendirilecek etüt profilleri arasında,

  • Enerji Girdi Profili
  • Atık Profili
  • Kayıp-Kaçak Profili
  • Verimsizlik Profili
  • Israf
  • Emisyon Profili sayılabilir.

Enerji etüdü nasıl yapılır?

Enerji etüdünün ilk aşamasında geriye dönük en az 3 yıllık enerji tüketim miktarları ve enerji maliyet değerleri, proses bilgileri, makine ve ekipmanlara ilişkin bilgileri de içeren veriler ele alınır. Alınan bu veriler ışığında işletmede, yerinde inceleme ve gerektiğinde kısa ölçümler yapılarak verimlilik sağlanabilecek odaklar tespit edilir. Bu aşamadan sonra işletmede yapılacak detaylı inceleme ve ölçümlere yönelik faaliyetler öncelik sırasına göre planlanır.

Sahada yapılan İnceleme ve ölçüm çalışmalarında toplanan verilerle, hesaplamalar ve değerlendirmeler yapılır ve sonuçları, öneriler ve tasarruf imkanlarını da ortaya koyacak şekilde raporlanır. Bu kapsamda, en uygun önlemler seçilmek suretiyle daha sonra hazırlanabilecek verimlilik arttırıcı projeleri yönlendirici bilgiler ortaya konulur

Enerji etüdü kapsamında yapılan, bazı inceleme, ölçüm ve analizler şu şekildedir.

  • Sistem/Proses analizi
  • Tüketim analizi
  • Tarife analizi,
  • Elektriksel güç çekimleri, güç kalitesi ve tesisata ilişkin parametrelerin izlenmesi ve değerlendirilmesi amacı ile trafo, motor ve dağıtım hatlarında yapılan elektriksel ölçümler.
  • Kazan, fırın, Chiller, Isı pompası, Klima santrali, kompresör ve blover gibi ısıtma, soğutma, havalandırma, aydınlatma, buhar sistemleri ve basınçlı hava sistemlerini oluşturan ekipmanların değerlendirilmesine yönelik yapılan elektriksel, mekanik, termal ve akış ölçümleri .
  • Kömür, Doğalgaz ve Elektrik gibi Yakıt analizleri
  • Atık analizleri

Ölçümler sırasında kullanılan ölçüm cihazlarının tamamının, TS EN ISO/IEC 17025 akreditasyonuna sahip akredite bir kalibrasyon laboratuvarında kalibrasyonları yaptırılmaktadır.

Ölçümler sonunda elde edilen veriler enerji-etüt-proje yöneticileri tarafından değerlendirildikten sonra rapor haline getirilmelidir.

Binalarda Enerji Etütleri ve Enerji Yöneticiliği Hizmetleri:

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı konutlarda %46 ve ticaret ve hizmet binalarında %30  enerji tasarrufu potansiyeli olduğunu beyan etmektedir. Szutest olarak bu alanda uzman olan personellerimizle gerekli ölçüm, inceleme ve hesaplamaları yaparak bu tasarruf potansiyelinin değerlendirilmesi doğrultusunda israfın önlenmesi, atık ısının geri kazanımı ile yenilenebilir ve temiz enerjilere dayalı enerji tedarik potansiyelinin belirlenmesine olanak sağlıyoruz.

Enerji yöneticiliği hizmeti verdiğimiz işletmelerde etüt raporunda belirtilen veya yeni ölçüm ve inceleme çalışmaları ile belirlenen tasarrufa ilişkin hususların hayata geçirilmesi ilişkin aylık raporlar düzenliyoruz.

Endüstriyel işletmelerde Enerji Verimliliği Etüdü:

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı sanayide %20 enerji tasarrufu potansiyeli olduğunu beyan etmektedir Endüstriyel alanlarda enerji tasarrufu sağlamak ve az enerji ile çok üretim yapmak, tasarruf odaklarını tespit etmek, atık enerjilerin geri kazanım potansiyelini ortaya çıkarmak ve yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji üretim tesislerinin kurulumuna destek olmaktır. Alanında uzman olan ekibimizin hazırladığı Verimlilik Artırıcı Projeler (VAP) ile genel olarak belirlenen oranların üzerinde çoğu kez %30’lara varılan oranlarda enerji tasarrufları elde edilmektedir.