Genel vücut koruyucu giysiler; kişilerin maruz kalabileceği riskleri en aza indirmek, olası tehlikelere karşı kendilerini korumak amaçlı çalıştıkları veya bulundukları her alanda giyilmesi gereken kıyafetlerdir.
Vücudu darbelerden, kesilmelerden veya kimyasal sıçramalardan korumak için kullanılır.
Koruma alanına özel malzemelerden üretilen koruyucu giyecekler, çalışma alanlarına ve tehlikelere uygun olarak seçilmelidir ve kullanıcının güvenliği için olası tehlike anında kolayca çıkartılabilir olmalıdır.
Tüm Koruyucu kıyafetler TS EN ISO 13688 standardının gerekliliklerini karşılamalıdır. Ve buna ek olarak neye karşı koruma sağlıyorsa o standardın gerekliliklerini karşılamalıdır.
TS EN ISO 13688 standardı tüm koruyucu kıyafetler için genel gereksinimlerin anlatıldığı temel bir standart olup, EN 340 standardının yerini almıştır.
Güvenlik güçleri ve ordu mensuplarının veya kanun ve düzenin korunmasında görevli kişilerin kullanımı için tasarlanmış ve üretilmiş miğfer, kalkan gibi benzeri kişisel koruyucu donanımlar KKD yönetmeliği kapsamında değildir.
KKD Kapsamında Koruyucu Kıyafetler İçin Ürün Kategorizasyonu ve Belgelendirmesi Nasıl Yapılır?
Kişisel koruyucu donanımların CE belgelendirme işlemleri için öncelikle ürünlerin hangi kategoriye dahil oldukları belirlenmelidir.
2016 /425 /AB KKD Yönetmeliğine göre tüm ürün grupları için kategorizasyonlar; Kategori I, Kategori II ve Kategori III şeklindedir.
Üreticiler Kategori I ürünler, piyasaya arz edilirken yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirdikten sonra kendi beyanları ile AB Tip İnceleme belgesi olmaksızın ürünlere CE işareti iliştirebilirler.
Kategori II ve Kategori III ürünlerde, bu alanda yetkilendirilmiş “Onaylanmış Kuruluşlardan” hizmet alınması, AB Tip inceleme belgesi alınması gerekmektedir.
Ürünün özelliklerine göre, CE belgelendirme süreçleri modüler tabanda farklılıklar göstermektedir. Örneğin, Kategori II ürünler için üreticiler onaylanmış kuruluşlardan, yalnızca Modül B Tip İnceleme Sertifikası aldıktan sonra kendi beyanları ile CE etiketi iliştirebilirler. Kategori III KKD’lerde ise, bu sertifikaya ek olarak seri imalatın uygunluğunu gösteren, Modül C2 veya Modül D sertifikası alınması gerekmektedir. Bu şartları karşılayan ürünlere Onaylanmış Kuruluş numarasını içeren CE markası iliştirilebilir ve piyasaya arz edilebilirler.
“CE” işareti asgarî 5 mm boyutunda olmalıdır. Markalamada “CE” İŞARETİ YÖNETMELİĞİ dikkate alınmalıdır.
Koruyucu kıyafetler koruma alanlarına, spesifik özelliklerine, tasarımlarına göre farklı standartlar içerisinde belgelendirilmektedirler. Ürünler ilgili standart ve kategorilerine göre uygunluk değerlendirme sürecine tabi olurlar.
Seçilen ürünün doğru işlevde, doğru standarda uygun CE belgelendirilmiş olmasına dikkat edilmeli.
Genel vücut koruyucu donanımlar için kapsamımızda yer alan en yaygın kullanılan standartlar aşağıdaki gibidir.
| EN 13688 | Koruyucu giysiler – Genel gereksinimler |
| EN ISO 20471 | Yüksek Görünürlüklü giysiler – Test yöntemleri ve gereksinimler |
| EN 343 | Koruyucu giysiler – Yağmura karşı koruma |
| EN 510 | Hareketli parçalara takılma riskinin olduğu yerlerde kullanıma yönelik koruyucu giysilere ilişkin spesifikasyon |
| EN 14058 | Koruyucu giysiler – Soğuk ortamlara karşı koruma sağlayan giysiler |
| EN 14404 | Kişisel koruyucu ekipman — Diz üstü pozisyonda çalışma için diz koruyucuları |
| EN 17353 | Koruyucu giyecekler – Orta riskli durumlar için gelişmiş görünürlük ekipmanı – Test yöntemleri ve gereksinimleri |
| EN 13758-2 | Tekstiller — Güneş UV koruyucu özellikleri — Bölüm 2: Giyim eşyalarının sınıflandırılması ve işaretlenmesi |
| EN 1149-5 | Koruyucu giysi – Elektrostatik özellikler – Bölüm 5: Malzeme performansı ve tasarım gereksinimleri |
| EN ISO 11611 | Kaynak ve benzeri işlemlerde kullanıma yönelik koruyucu giysiler |
| EN ISO 11612 | Koruyucu giysiler – Isıya ve aleve karşı koruma sağlayan giysiler – Minimum performans gereksinimleri |
| EN ISO 14116 | Koruyucu giysiler — Aleve karşı koruma — Sınırlı alev yayılımı sağlayan malzemeler, malzeme düzenekleri ve giysiler |
| EN 61482-2 | Gerilim altında çalışma – Elektrik arkından kaynaklanan ısıl tehlikelere karşı koruyucu giyecekler – Bölüm 2: Gereklilikler |
| EN 342 | Koruyucu giysiler – Soğuğa karşı koruma sağlayan giysiler |
| EN ISO 11393-6 | El tipi motorlu testere kullanıcıları için koruyucu giysiler Bölüm 6: Üst vücut koruyucuları için performans gereksinimleri ve test yöntemleri |
| EN 469 | İtfaiyeciler için koruyucu giysiler — Yangınla mücadele faaliyetleri için koruyucu giysiler için performans gereklilikleri |
| EN 943-1 | Sıvı ve katı aerosoller dahil, tehlikeli katı, sıvı ve gaz halindeki kimyasallara karşı koruyucu giysi – Bölüm 1: Tip 1 (gaz geçirmez) kimyasal koruyucu giysiler için performans gereklilikleri |
| EN 943-2 | Sıvı ve katı aerosoller dahil, tehlikeli katı, sıvı ve gaz halindeki kimyasallara karşı koruyucu giysi – Bölüm 2: Acil durum ekiplerine (ET) uygun Tip 1 (gaz geçirmez) kimyasal koruyucu giysiler için performans gereklilikleri |
| EN 13277-1 | Dövüş sporları için koruyucu donanım – Bölüm 1: Genel özellikler ve deney metotları |
| EN 13277-2 | Dövüş sporları için koruyucu donanım – Bölüm 2: Ayak, alt bacak ve ön kol koruyucuları için ilave özellikler ve deney metotları |
| EN 13277-3 | Dövüş sporları için koruyucu donanım – Bölüm 3: Vücut koruyucuları için ilave özellikler ve deney metotları |
| EN 13277-4 | Dövüş sporları için koruyucu donanım – Bölüm 4: Kafa koruyucuları için ilave özellikler ve deney metotları |
| EN 13277-5 | Dövüş sporları için koruyucu donanım – Bölüm 5: Genital ve karın koruyucuları için ek kurallar ve deney metotları |
| EN 13277-6 | Dövüş sanatlarına yönelik koruyucu donanım – Bölüm 6: Kadınlara yönelik göğüs koruyucuları için ilave gereklilikler ve deney yöntemleri |
| EN 13277-7 | Dövüş sanatlarına yönelik koruyucu donanım – Bölüm 7: El ve ayak koruyucuları için ilave gereksinimler ve test yöntemleri |
| EN ISO 13982-1 | Katı parçacıklara karşı kullanım için koruyucu giyecek – Bölüm 1: Hava ile yayılan katı parçacıklara karşı tüm vücuda koruma sağlayan kimyasal koruyucu giyecekler için performans kuralları (tip 5 giyecek) |
| EN 13034 | Sıvı kimyasallara karşı koruyucu giysiler – Sıvı kimyasallara karşı sınırlı koruma performansı sunan kimyasal koruyucu giysiler için performans gereksinimleri (Tip 6 ve Tip PB [6] ekipmanı) |
| EN 14605 | Koruyucu giyecekler – Sıvı kimyasal maddelere karşı – Vücudun sadece bir bölümünü korumayı sağlayanlar (tip pb [3] ve tip pb [4]) dahil, bağlantı yerleri sıvı geçirmez (tip 3) veya sprey geçirmez (tip 4) giyecekler için performans özellikleri |
| EN 14126 | Koruyucu giysiler – İnfektif ajanlara karşı koruyucu giysiler için performans gereksinimleri ve test yöntemleri |
Aynı zamanda solunuma destekli tasarımlar olarak, başlıklı (kasklı) ve basınçlı-basınçsız hava üflemeli (tüplü-hortumlu) solunum cihazları da bulunmaktadır. Ortam havasına bağlı veya bağımsız olarak solunum sağlamaktadırlar. Solunum koruyucular kişiyi korumanın yanında kurtarma amaçlı da kullanılmaktadır.
Solunum Koruyucumuzu Seçerken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Çalıştığımız veya bulunduğumuz ortamdaki tehlikenin ne olduğu, maddenin tespit edilmesi çok önemlidir. Maddenin tespiti, doğru maske seçimine ve kullanımına yönlendirir. Bu da oluşabilecek riski kişi için en aza indirir. Örneğin; tehlikeli gazların bulunduğu ortamda tozlara karşı koruyan partikül filtreli yarım maske kullanımı kişiyi gaz tehlikesinden korumaz.
Uygun olan solunum koruyucu seçiminde NKF (nominal koruma faktörü) önemlidir. NKF Avrupa standartları tarafından izin verilen en yüksek geçirgenlik oranı ile hesaplanır.
Solunum gaz filtreleri için farklı koruma sınıfları mevcut olup, bu sınıflar belirli renkler ile kodlanmıştır. Seçim yapılırken ve kullanılırken renk kodlarına dikkat edilmelidir.
KKD Kapsamında Solunum Koruyucuların Belgelendirmesi Nasıl Yapılır?
Üreticiler solunum koruyucu ürünlerini, piyasaya arz etmeden önce yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirirken bu alanda yetkilendirilmiş “Onaylanmış Kuruluşlardan” hizmet alınması, AB Tip inceleme belgesi alınması gerekmektedir.
Modül B Tip İnceleme Sertifikası aldıktan sonra, bu sertifikaya ek olarak seri imalatın uygunluğunu gösteren, Modül C2 veya Modül D sertifikası alınması gerekmektedir. Bu şartları karşılayan ürünlere Onaylanmış Kuruluş numarasını içeren CE markası iliştirilebilir ve piyasaya arz edilebilirler.
“CE” işareti asgarî 5 mm boyutunda olmalıdır. Markalamada “CE” İŞARETİ YÖNETMELİĞİ dikkate alınmalıdır.
Solunum Sistemini Koruyucu Donanımlar, maskeler koruma alanlarına, spesifik özelliklerine, tasarımlarına göre farklı standartlar içerisinde uygunluk değerlendirme ve belgelendirme sürecine tabi olurlar.
Solunum koruyucu donanımlar için kapsamımızda yer alan en yaygın kullanılan standartlar aşağıdaki gibidir.
| EN 149 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Parçacıklara karşı koruma amaçlı filtreli yarım maskeler – Özellikler, Deneyler ve İşaretleme |
| EN 136 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Tam yüz maskeleri – Özellikler, Deneyler ve İşaretleme |
| EN 137 | Solunum koruyucu cihazlar — Tam yüz maskeli, kendi kendine yeten açık devreli basınçlı hava solunum cihazı — Gereksinimler, test etme, işaretleme |
| EN 140 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Yarım maskeler ve çeyrek maskeler – Özellikler, Deneyler ve İşaretleme |
| EN 143 | Solunum koruyucu cihazlar — Partikül filtreleri — Gereksinimler, deneyler, işaretleme |
| EN 402 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Akciğer kontrollü, tam yüz maskeli veya kaçış için ağızlık tertibatlı, bağımsız, açık devre basınçlı hava solunum cihazı – Gereksinimler, deneyler, işaretleme |
| EN 403 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Kendini kurtarma için – Yangından kaçarken kullanılan başlığı olan filtre cihazları – Kurallar, deneyler, işaretleme |
| EN 404 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Kendini kurtarma için – Karbon monoksite karşı ağızlık tertibatı olan filtreli kendini kurtarma cihazları |
| EN 1146 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Kaçış başlığı bulunan kendi kendine yeterli açık devre basınçlı hava solunum cihazı – Kurallar, deneyler, işaretleme |
| EN 1827 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Gazlara ve parçacıklara veya sadece parçacıklara karşı koruma amaçlı soluk alma vanası bulunmayan ve ayrılabilir filtreli yarım maskeler – Özellikler, Deneyler ve İşaretleme |
| EN 14387 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Gaz filtre(ler)i ve kombine filtre(ler) – Gereksinimler, deneyler, işaretleme |
| EN 405 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Gazlara veya gazlara ve parçacıklara karşı koruyucu valfli filtreli yarım maskeler – Özellikler, Deneyler ve İşaretleme |
| EN 12941 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Kask veya başlıkla kullanılan güç destekli filtreli cihazlar – Özellikler, Deneyler ve İşaretleme |
| EN 12942 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Tam yüz maskeleri, yarım maskeler veya çeyrek maskelerle birlikte güç destekli filtre cihazları – Özellikler, Deneyler ve İşaretleme |
| EN 14593-1 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Talep valfli basınçlı hava hatlı solunum cihazları – Bölüm 1: Tam yüz maskeli cihazlar – Gereksinimler, test ve işaretleme |
| EN 14594 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Sürekli akışlı basınçlı hava hattı solunum cihazları – Gereksinimler, test ve işaretleme |
| EN 13794 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Kaçış için kendi kendine yeten kapalı devre solunum cihazı – Gereksinimler, test ve işaretleme |
| EN 1073-1 | Radyoaktif kirlenme dahil olmak üzere havadaki katı parçacıklara karşı koruyucu giysi – Bölüm 1: Vücudu ve solunum yolunu koruyan, basınçlı hava hattıyla havalandırılan koruyucu giysilere yönelik gereksinimler ve test yöntemleri |
| EN 148-1 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Yüz koruyucu parçalar için vida dişleri – Bölüm 1: Standart dişli bağlantısı |
| EN 148-2 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Yüz koruyucu parçalar için vida dişleri – Bölüm 2: Merkez vida dişli bağlantı |
| EN 148-3 | Solunumla ilgili koruyucu cihazlar – Yüz koruyucu parçalar için vida dişleri – Bölüm 3: M 45X3 vida dişli bağlantı |
| EN 12021 | Solunum ekipmanı — Solunum cihazları için basınçlı gazlar |
Kafa Koruyucu Donanımlar
Kafa koruyucu donanımlar; baret ve başlıklar gibi ekipmanlar kişilerin darbe ya da maruz kalınabilecek diğer olası tehlikelere karşı kendilerini korumak amaçlı, çalıştıkları veya bulundukları her alanda kullanılması gereken donanımlardır.
Başı darbelerden, yaralanmalardan veya kimyasal ve parçacık sıçramalarından korumak için kişinin güvenliğinin sağlanması adına mutlaka kullanılmalıdır. Genel kullanılan baretler endüstriyel emniyet baretleri ve sanayide kullanılan darbe baretleridir ve oldukça geniş kullanım alanlarına sahiptirler.
Endüstriyel baretler gövde, içlik, baş çevresi bandı, ter bandı, siper, çene bandı gibi kısımlardan oluşur. Güvenlik güçleri ve ordu mensuplarının veya kanun ve düzenin korunmasında görevli kişilerin kullanımı için tasarlanmış ve üretilmiş miğfer, kalkan gibi benzeri kişisel koruyucu donanımlar KKD yönetmeliği kapsamında değildir.
KKD Kapsamında Kafa Koruyucular İçin Ürün Kategorizasyonu ve Belgelendirmesi Nasıl Yapılır?
Kişisel koruyucu donanımların CE belgelendirme işlemleri için öncelikle ürünlerin hangi kategoriye dahil oldukları belirlenmelidir.
2016 /425 /AB KKD Yönetmeliğine göre tüm ürün grupları için kategorizasyonlar; Kategori I, Kategori II ve Kategori III şeklindedir.
Üreticiler Kategori I ürünler, piyasaya arz edilirken yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirdikten sonra kendi beyanları ile AB Tip İncelme belgesi olmaksızın ürünlere CE işareti iliştirebilirler.
Kategori II ve Kategori III ürünlerde, bu alanda yetkilendirilmiş “Onaylanmış Kuruluşlardan” hizmet alınması, AB Tip inceleme belgesi alınması gerekmektedir.
Ürünün özelliklerine göre, CE belgelendirme süreçleri modüler tabanda farklılıklar göstermektedir. Örneğin, Kategori II ürünler için üreticiler onaylanmış kuruluşlardan, yalnızca Modül B Tip İnceleme Sertifikası aldıktan sonra kendi beyanları ile CE etiketi iliştirebilirler. Kategori III KKD’lerde ise, bu sertifikaya ek olarak seri imalatın uygunluğunu gösteren, Modül C2 veya Modül D sertifikası alınması gerekmektedir. Bu şartları karşılayan ürünlere Onaylanmış Kuruluş numarasını içeren CE markası iliştirilebilir ve piyasaya arz edilebilirler.
“CE” işareti asgarî 5 mm boyutunda olmalıdır. Markalamada “CE” İŞARETİ YÖNETMELİĞİ dikkate alınmalıdır.
Seçilen ürünün doğru işlevde, doğru standarda uygun CE belgelendirilmiş olmasına dikkat edilmeli.
Kafa koruyucu donanımlar, yani kasklar ve başlıklar, koruma ve kullanım alanlarına göre spesifik standartlar ile uygunluk değerlendirme ve belgelendirme sürecinde ilgili kategoriler kapsamında değerlendirmeye tabi tutulurlar.
Kafa koruyucu donanımlar için kapsamımızda yer alan en yaygın kullanılan standartlar aşağıdaki gibidir.
| EN 397 | Endüstriyel emniyet baretleri |
| EN 812 | Sanayide darbeye karşı kullanılan başlıklar |
| EN 1078 | Pedallı bisiklet, kaykay ve tekerlekli paten kullanıcıları için kasklar |
| EN 14052 | Yüksek performanslı endüstriyel kasklar |
| EN 12492 | Dağcılık ekipmanları — Dağcılar için kasklar — Güvenlik gereksinimleri ve test yöntemleri |
| EN 443 | Binalarda ve diğer yapılarda yangınla mücadele için koruyucu başlıklar |
| EN 50365 | Alçak gerilim tesislerinde kullanım için elektrik yalıtımlı kasklar |
| EN 16473 | İtfaiyeci kaskları — Teknik kurtarma için kasklar |
Göz ve Yüz Koruyucu Donanımlar
Göz ve yüz koruyucu donanımlar; gözlükler, siperlikler, vizörler gibi ekipmanlar kişiyi toz, gaz, parçacık ve kimyasal sıçramaları gibi oluşabilecek risklere karşı korumak, bu riskleri en aza indirmek için kullanılması gereken hayati önem taşıyan donanımlardır.
Bulunulan ortama ve tehlikeye uygun göz ve yüz koruyucu seçilerek kullanılması, görme yetisinin kaybı gibi yüksek tehlikelerin oluşmaması adına oldukça önemlidir.
Temel standart olan EN 166 Kişisel göz koruması – Özellikler standardı iptal edilmiş olup yerini TS EN ISO 16321-1 Mesleki kullanım için göz ve yüz koruması – Bölüm 1: Genel gereklilikler standardı almıştır. Temel olarak ürünler bu standardın gerekliliklerini karşılamalıdır.
EN 16321-1 standardı aynı zamanda EN 169, EN 170, EN 171, EN 172, EN 379 standartların da yerini almıştır.
KKD Kapsamında Göz ve Yüz Koruyucular İçin Ürün Kategorizasyonu ve Belgelendirmesi Nasıl Yapılır?
Kişisel koruyucu donanımların CE belgelendirme işlemleri için öncelikle ürünlerin hangi kategoriye dahil oldukları belirlenmelidir.
2016 /425 /AB KKD Yönetmeliğine göre tüm ürün grupları için kategorizasyonlar; Kategori I, Kategori II ve Kategori III şeklindedir.
Üreticiler Kategori I ürünler, piyasaya arz edilirken yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirdikten sonra kendi beyanları ile AB Tip İncelme belgesi olmaksızın ürünlere CE işareti iliştirebilirler.
Kategori II ve Kategori III ürünlerde, bu alanda yetkilendirilmiş “Onaylanmış Kuruluşlardan” hizmet alınması, AB Tip inceleme belgesi alınması gerekmektedir.
Ürünün özelliklerine göre, CE belgelendirme süreçleri modüler tabanda farklılıklar göstermektedir. Örneğin, Kategori II ürünler için üreticiler onaylanmış kuruluşlardan, yalnızca Modül B Tip İnceleme Sertifikası aldıktan sonra kendi beyanları ile CE etiketi iliştirebilirler. Kategori III KKD’lerde ise, bu sertifikaya ek olarak seri imalatın uygunluğunu gösteren, Modül C2 veya Modül D sertifikası alınması gerekmektedir. Bu şartları karşılayan ürünlere Onaylanmış Kuruluş numarasını içeren CE markası iliştirilebilir ve piyasaya arz edilebilirler.
“CE” işareti asgarî 5 mm boyutunda olmalıdır. Markalamada “CE” İŞARETİ YÖNETMELİĞİ dikkate alınmalıdır.
Ekipmanlarda çerçeve ve oküler kısımlarının ayrı ayrı işaretlenmesi gerekmektedir. İşaretlemeler kullanım alanlarına, dayanım ve özelliklerine göre ilgili sembollerle işaretlenmelidir.
Göz ve yüz koruyucular koruma ve kullanım alanlarına, spesifik özelliklerine, tasarımlarına göre farklı standartlar içerisinde belgelendirilmektedirler. Ürünler ilgili standart ve kategorilerine göre uygunluk değerlendirme sürecine tabi olurlar. Göz ve yüz koruyucu donanımlar için kapsamımızda yer alan en yaygın kullanılan standartlar aşağıdaki gibidir.
| EN ISO 16321-1 | Mesleki kullanım için göz ve yüz koruması – Bölüm 1: Genel gereksinimler |
| EN 208 | Kişisel göz koruması- Lazer ve lazer sistemleriyle çalışmaya uygun göz koruyucuları (lazere uygun göz koruyucuları) |
| EN 13178 | Kişisel göz koruması – Kar aracı kullanıcıları için göz koruyucuları |
| EN 167 | Kişisel göz koruması – Optik deney metotları |
| EN 175 | Personel Koruyucular – Kaynak ve Benzeri işlemler sırasında gözü ve yüzü koruma teçhizatı |
| EN 1938 | Kişisel göz koruması – Motosiklet ve moped kullanıcıları için gözlükler |
| EN 13277-8 | Dövüş sanatları için koruyucu ekipman – Bölüm 8: Karate yüz koruyucuları için ek gereksinimler ve test yöntemleri |
Ürünlerinizin belgelendirmesi konusunda sizlere destek olmaktan mutluluk duyarız. Detaylı bilgi almak için info@szutest.com.tr adresinden uzmanlarımızla iletişim geçebilirsiniz.
KKD Birimi Teknik Uzmanı
Derya Akın ÇOLAK