Emisyon; bir kaynaktan yayılan (baca/baca dışı kaynak) ve çevre için zararlı etkileri olan is, duman, toz, gaz, buhar, aerosol halindeki kirleticilerdir.
27277 sayılı Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 03.07.2009 tarihinde Resmî Gazete ’de yayınlanmıştır. Bu Yönetmelik, 09.08.1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’na ve 29.6.2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak hazırlanmıştır. Sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere atılan emisyonları kontrol altına almak ve insanı, çevresini hava alıcı ortamındaki kirlenmelerden doğacak tehlikelerden korumayı amaçlamaktadır. Mevzuatta emisyon kaynakları şu şekilde sınıflandırılmıştır.
| BACA DIŞI EMİSYON KAYNAKLARI | BACA KAYNAKLI EMİSYONLAR |
| · Ham Petrol ve Akaryakıt Dolum ve Depolama Tesisleri · Gaz Dolum ve Depolama Tesisleri · Organik Kimyasalların Depolandığı Tesisler · Taş Çıkarma, Kırma ve Sınıflandırma Tesisleri | · Yakma Tesisleri Brülör, kazan, gaz türbinleri vs. · Proses Tesisleri Fırın,kurutma, havalandırma, boyama işlemleri vs. |
Mevzuatta belirtilmiş olan emisyon kaynağına sahip bütün işletmeler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu yasal limitlere uymak zorundadır. 10.09.2014 tarihli 29115 sayılı Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Ek-1 kapsamında yer alan tesisler raporlarını bakanlığa, Ek-2 kapsamında yer alan tesisler ise raporlarını bağlı bulundukları İl Müdürlüklerine sunmak zorundadır.
Mevzuatta belirtilen önemli kirleticiler ve metotları:
- İslilik- TS 9503
- Toz- TS ISO 9096 / TS EN 13284-1 / EPA Metot 5 / EPA Metot 17
- Ağır Metaller – EPA 29
- Klor- TS EN 1911
- Flor- EPA Metot 13 A
- Sülfürik Asit- EPA Metot 8
- Hidrojen Sülfür- EPA Metot 11
- Hidrojen Siyanür- CARB 426
- Formaldehit- EPA Metot 323
- Krom IV- CARB 425
- Uçucu Organik Bileşikler (VOC)- TSE CEN/TS 13649
- Kanserojen Maddeler
- Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar (PAH)- ISO 11338-1
- PCDD/PCDF (dioksin / furan türevleri) – TS EN 1948-1
- Yanma Gazları:
Karbonmonoksit / Oksijen / Karbondioksit- TS ISO 12039
Kükürtdioksit- TS ISO 7935
Azot oksitler- EPA CTM 022
- PM10- EPA 40 CFR 50 AppJ
- Çöken Toz- TS 2342
- Pasif Örnekleme – TS ISO 13528-1,2
EMİSYON ÖLÇÜMÜ VE EMİSYON ÖLÇÜM RAPORU NEDİR?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı; çevre iznine tabi veya çevre iznine tabi olmayan bir işletmenin işleticisinden, MELBES sistemi tarafından atanmış bir laboratuvara, tesisinden çıkan emisyonun ölçtürülmesini ister.
Güvenilir emisyon ölçüm sonuçları elde edebilmek için, TS EN 15259 ve EPA 1 standartlarına uygun ölçme bölümleri ve ölçüm yerleri belirlememiz gerekir. Bu sebeple emisyon ölçümleri öncesinde numune alma planı oluşturulmalıdır. Standart gereği, üç ardışık ölçüm yapılmalı ve numune alma yerinde homojen akış hızının olması gerekmektedir.
Baca gazı analizlerini iki başlık altında ele alabiliriz. Bacada örnekleme; bacada ölçüm cihazları ile direkt yapılan ölçümleri; örnekleme ise, bacadan numune alınarak laboratuvar şartlarında analizlerinin yapılmasını ifade etmektedir.
| BACADA ÖLÇÜM | ÖRNEKLEME | |
| · Karbonmonoksit · Karbondioksit · Oksijen · Kükürtdioksit · Azot oksitler · Hız · Sıcaklık · Basınç · Nem vs. | İZOKİNETİK ÖRNEKLEME | SABİT AKIŞTA ÖRNEKLEME |
| · Toz · Ağır metal · Pah · PCDD/PCDF vs.
| · VOC · Nem · Formaldehit vs. | |
Standartlara uygun numune alma şartları ve ölçüm metotları dikkate alınarak emisyon veya imisyon ölçüm raporu hazırlanır. Emisyon ölçüm raporu, 03.07.2009 tarihli 27277 sayılı Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nin ekinde yer alan Ek-11’e göre hazırlanmaktadır. İşletmeci teyit ölçümlerinde; emisyon ölçüm rapor tarihini dikkate alarak iki yılda bir rapor etmek ile yükümlüdür. Çevre iznine esas sunulan emisyon ölçüm raporu tarihinin, iki yılı geçmemesi gerekmektedir.
EMİSYON ÖLÇÜMÜ NEDEN ÖNEMLİDİR?
Gün geçtikçe artan çevre kirliliği ile buna paralel şekilde artan toplumsal duyarlılık, emisyon ölçümlerinin yaşadığımız dünya için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Çevre kirliliğinin dünya üzerinde yarattığı tahribatı azaltmak, çocuklarımıza yaşanabilir bir dünya bırakmak hepimizin görevidir.
Yakma sistemlerinde verimli, temiz ve güvenli yanmanın olması istenir. İyi bir yanmanın olmadığı durumlarda yakıt yanmadan bacadan atmosfere verilir. Yapılan ölçümler ile yakma sistemindeki yanma verimi kontrol edilir. İşletmeci yanma verimliliğinde iyileştirme yaparak hem yakıttan hem de paradan tasarruf sağlamış olur. Aynı durum proses sistemleri için de geçerlidir. Yapılan ölçümler sonucunda proses sisteminin bakım ve onarımları yapılarak sistemin çalışma kalitesi arttırılmaktadır.
İşletmeci, emisyon ölçümü yaptırarak yasal limitlerin altında kaldığını yasal otoritelere sunmak zorundadır. Bu durumda ilgili yasa ve mevzuata uyulmuş ve çevreye yayılan emisyon miktarı ise azalmış olacaktır.
SZUTEST Çevre Laboratuvarı olarak; son teknolojiye sahip cihaz ve ekipmanlar ile yasal otoritenin belirlemiş olduğu mevzuat ve ulusal/uluslararası standartlarda belirtilen tüm gereklilikler uzman kadromuz tarafından yerine getirilmektedir. Verdiğimiz hizmetler ilgili detaylı bilgi ve başvuru için info@szutest.com.tr adresinden uzmanlarımızla iletişime geçebilirsiniz.
İş Hijyeni ve Çevre Laboratuvarı Raporlama Şefi
Gülhan ŞIK