Asansörlerde CE Belgesi
2014/33/AB Asansör Yönetmeliği, asansörlerin biz kullanıcıların sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atmayacak şekilde piyasaya arz edilmelerini teminen yayımlanmıştır. Bu yönetmelik, tüm binalarda sürekli olarak kullanılan asansörleri ve asansörlerde kullanılacak güvenlik aksamlarını kapsamaktadır. CE belgesi nasıl alınır? CE işareti nasıl iliştirilir? Asansör ler için temel standartlar olan TS EN 81-20 ve TS EN 81-50 standartlarının gereklilikleri nelerdir?
Elisha Graves OTIS ilk güvenli asansörü 1953’ te satışa çıkardı. İlk satıştan yaklaşık bir yıl sonra, 1854 New York Yeni Dünya Fuarında ( New World’s Fair , New York ), üzerinde durduğu platformu tutan tek halatı kalabalığın şaşkın baklışları arasında kesti. Bir baltayla kendisini tutan halattan kurtulan platform sadece birkaç santimetre düşerek durdu. Bu inanılmaz gösteriden sonra, OTIS’in siparişleri her yıl katlanarak arttı. Asansörlerin uygarlığımızın geldiği noktada önemli bir payı vardır. Asansörler olmasaydı şehirlerimizde, çoğumuzun barındığı yüksek yapılar, gökdelenler inşa edilemezdi, birçok sanayi kolu gelişemezdi. Asansörler bizlere modern binalarda gittikçe artan düzeyde konforlu ve güvenli erişim sağlamaktadır,ve bu güvenilirliğin sağlandığından emin olmak için artık bir baltaya ihtiyacımız yok.
Günümüzde asansörlerin biz kullanıcıların sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atmayacak şekilde piyasaya arz edilmelerini teminen Asansör Yönetmeliği (2014/33/AB) yayımlanmıştır. Bu yönetmelik, binalarda sürekli olarak kullanılan asansörleri ve asansörlerde kullanılacak güvenlik aksamlarını kapsamaktadır.
Asansör Yönetmeliğinin iki temel amacı vardır; asansörlerin ve güvenlik aksamlarının, yüksek sağlık ve güvenlik koşullarını sağladıkları sürece serbest dolaşımda kalabilmelerine müsaade etmektir. Bu yönetmelik asansör montajı yapan firmalara ve güvenlik aksamı üreticilerine tercih edebilecekleri modül adı verilen çeşitli uygunluk değerlendirme prosedürleri sunmaktadır. Bu yönüyle de asansör yönetmeliği, Global ve Yeni Yaklaşım Uygunluk değerlendirme yöntemlerine iyi bir örnek teşkil etmektedir. Asansör, belirli seviyelere hizmet veren, esnek olmayan ve yatayla 15 dereceden fazla açı yapan kılavuzlar boyunca hareket eden bir taşıyıcısı olan kaldırma tertibatını veya sabit bir seyir yolu üzerinde esnek olmayan kılavuzlar üzerinde olmasa da hareket eden kaldırma tertibatını, ifade etmektedir.
Güvenlik aksamı için yönetmelikte geçen açık bir tarif aslında yoktur. Asansörü oluşturan komponentlerin çoğu bir şekilde asansörün güvenli çalışması ile alakalıdır. Ancak güvenlik aksamı olarak adlandırdığımız komponentler asansörün güvenli çalışmasından çok emniyet fonksiyonlarını yerine getirmek amacıyla kullanılan teçhizattır. Yönetmeliğin Ek III ün de bu komponentler listelenmiştir. Listeyi 6 adet ana ürün grubu oluşturmaktadır.
Görünür bir şekilde iliştirilen CE İşareti, asansörün veya güvenlik aksamının, bu yönetmeliğin Ek I ‘inde belirtilen temel sağlık ve güvenlik gereklerini karşıladığını ve geçerli bir uygunluk değerlendirme prosedürünün uygulanıldığını belirtir. Sözü edilen gerekliliklerin karşılandığını varsayabilmemizin en iyi yolu Avrupa Birliği resmi gazetesinde yayınlanmak zorunda olan harmonize standartları kullanmaktır. Asansör standart ailesi EN 81 ile başlayacak şekilde tasarlamıştır.
Güvenlik Aksamı Harici Parçaların Uygunluk Değerlendirmesi
Asansörü oluşturan ve güvenlik aksamı kabul edilmeyen birçok ekipman bulunmaktadır. Bu ekipmanların yönetmelikte belirtilen modüller haricinde sertifikalandırılması yapılabilmektedir. Bu ekipmanlar standartta belirtilen şartları sağlayıp sağlamadığının kontrolü tarafımızdan yapılarak kontrol edilmekte ve gerekli şartları sağlıyor ise ilgili standarda uygunluğunu gösteren “Uygunluk Belgesi” düzenlenmektedir.
Güvenlik aksamlarının uygunluğunun değerlendirmesi
Güvenlik aksamları için uygunluk değerlendirme yöntemleri dizayn ve üretim olarak iki aşamadan meydana gelmektedir.
Model güvenlik aksamı Onaylanmış Kuruluş tarafından AB Tip İncelemesine tabi tutulmalıdır. (Ek IV-A , modül B)
Model güvenlik aksamı eğer AB Tip İncelemesine tabi tutulmuş ise, üretici aksamların gerçekten onaylanan tipe uygun üretildiğini sağlamak ve emin olmak için aşağıdaki yöntemlerden birine başvura bilir.
- Onaylanmış Kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen Asansör güvenlik aksamlarının rastgele kontrollerle ile tipe uygunluğu (Ek IX Modül C2)
- Güvenlik aksamının tipe uygun bir şekilde üretildiğinin devamlılığını sağlamak amacı ile bir sistemin oluşturulması ve bu sistemin Onaylanmış Kuruluş tarafından onaylanarakn Asansör güvenlik aksamlarının ürün kalite güvencesine dayalı tipe uygunluğu (Ek VI Modül E)
Hangi Uygunluk değerlendirme yöntemi seçilirse seçilsin üretici CE İşaretini her aksama iliştirmeli ve Yönetmelik Ek-2A kısmında belirtilen AB uygunluk beyanını düzenlemelidir
Asansörlerin uygunluğunun değerlendirmesi
Güvenlik aksamlarında olduğu gibi asansörlerde de uygunluk değerlendirme yöntemleri dizayn ve üretim olmak üzere iki aşamada değerlendirilir.
Model asansör Onaylanmış Kuruluş tarafından AB Tip İncelemesine tabi tutulmalıdır. (Ek IV-B , modül B)
Model asansörün uygunluğu asansör montaj firması tarafından incelenmeli ve üreticinin işlettiği tam kalite güvence sistemi Onaylanmış Kuruluş tarafından onaylanmalıdır (Ek XI Modül H1)
Asansörün dizaynı Onaylanmış Kuruluş tarafından birim doğrulamasına tabi tutulur (EK VIII, Modül G)
Tasarımda tam kalite güvence sistemi uygulandığında ve asansörün tasarımı ilgili harmonize standarda tamamen uymuyorsa Onaylanmış Kuruluş tarafından tasarım muayenesine tabi tutulur ve yönetmeliğin hükümlerine uygunluk neticesinde ‘ AB Tasarım İnceme Belgesi ‘ verilir.
Montajı yapılan asansörün, bir önceki aşamada tasarımı denetlenmiş asansöre uygunluğunun kontrolü için, asansör montaj firması aşağıdaki alternatif yöntemlerden birini seçer,
- Montajı yapılan asansörün Onaylanmış Kuruluş tarafından son muayenesi (Ek V, Modül F)
- Asansörün testlerinin ve son muayenesinin montajcı tarafından, Onaylanmış Kuruluşun onayladığı bir asansörlerin ürün kalite güvencesine dayalı tip uygunluğu (EK X, Modül E)
- Asansörün testlerinin ve son muayenesinin asansör montaj firması tarafından, Onaylanmış Kuruluşun onayladığı bir üretim kalite güvence sistemi altında yapması (EK XI, Modül D)
- Asansörün testlerinin ve son muayenesinin asansör montaj firması tarafından, Onaylanmış Kuruluşun onayladığı tasarım aşamasını da içeren asansörlerin tam kalite güvencesi ile tasarım incelemesine dayalı uygunluğu (EK XI, Modül H1).
Onaylanmış Kuruluş tarafından birim doğrulamasına tabi tutulan asansörlerin hem tasarım hem de montaj aşamalarını kapsar (EK VIII, Modül G) .
Hangi Uygunluk değerlendirme yöntemi seçilirse seçilsin asansör montaj firması CE İşaretini her asansöre iliştirmeli ve Yönetmelik Ek-2B kısmında belirtilen AB uygunluk beyanını düzenlemelidir.